عینک ایمنی لیزر چیست؟

عینک ایمنی لیزر یک وسیله محافظتی است که برای حفاظت از چشمان در برابر اشعه‌های لیزر استفاده می‌شود. این عینک‌ها به طور ویژه طراحی شده‌اند تا بتوانند از تأثیرات مخرب لیزر روی چشم جلوگیری و چشم ها را در برابر خطرات احتمالی محافظت کنند. این عینک ایمنی برای افرادی که با لیزر کار می کنند و یا در معرض تابش لیزر هستند از جمله تکنسین ها و متخصص های پزشکی مناسب است. درواقع این عینک از چشم ها در برابر اشعه های مضر لیزر برای بازتاب طول موج های خاصی از نور که به نوع لیزر بستگی دارد طراحی شده اند. این عینک ها را باید براساس چگالی، توان، طول موج و زمان نور دهی انتخاب کنید و حتما باید استاندارد های ANCI Z136 و OSHA را داشته باشد.

انواع عینک لیزر

هر نوع عینک لیزری برای استفاده در یک طیف خاص از امواج لیزر ساخته شده است. هر کدام از این ها برای محافظت از چشم در برابر اشعه‌های خاص لیزری مناسب هستند و باید با توجه به نوع لیزری که در محل کار استفاده میشود، انتخاب شوند. عینک لیزر، بسته به نوع لیزر و طیف امواج لیزری، در انواع مختلفی وجود دارد.

برخی از انواع رایج عینک لیزر:

1. عینک لیزر UV: این عینک‌ها برای محافظت در برابر اشعه فرابنفش (UV) که توسط لامپ‌های ماورای بنفش، اشعه لیزرهای UV و منابع دیگر تولید می‌شوند، استفاده می‌شوند. این عینک‌ها قادر به جذب و خنثی کردن این نوع اشعه ها هستند.
2. عینک لیزر نوری: عینک لیزر نوری به طور خاص برای محافظت در برابر اشعه‌های قابل مشاهده لیزری مانند امواج لیزرهای قرمز و سبز استفاده می‌شوند. این عینک‌ها قادر به جذب و کاهش قدرت این اشعه‌ها هستند تا از آسیب به چشمان جلوگیری کنند.
3. عینک لیزر فلورسنت: این نوع عینک لیزر برای محافظت در برابر اشعه‌های لیزری فلورسنت استفاده می‌شود. این مدل لیزرها برای برخی مکان ها مانند نمایشگاه‌ها، کنفرانس‌ها و برنامه های تبلیغاتی استفاده می‌شوند. عینک لیزر فلورسنت قادر به جذب و کاهش قدرت این نوع از اشعه‌ها می باشد.
4. عینک لیزرCO2: این عینک‌ها برای محافظت در برابر اشعه لیزر CO2 استفاده می‌شوند. لیزر CO2 در برخی فرآیندهای صنعتی و پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و می تواند اثرا آن را کاهش دهد.

مهم است که قبل از خرید عینک لیزری، نوع لیزر و طیف امواج لیزری مورد استفاده در محل را بشناسید و عینکی را انتخاب کنید که برای آن مناسب است. همچنین، توصیه می‌شود که عینک لیزر خود را از فروشگاه های معتبر و با استانداردهای ایمنی مناسب تهیه کنید تا بتوانید از چشمان خود به خوبی در برابر خطرات محافظت کنید. همچنین، گرفتن مشاوره از متخصصان و کارشناسان با تجربه در این زمینه می‌تواند به شما در انتخاب محصول مناسب کمک کند.

همچنین بخوانید: انواع لنز عینک ایمنی

ویژگی‌هایی که عینک لیزر باید داشته باشد

عینک ایمنی لیزر باید برخی ویژگی‌ها را داشته باشد تا بتواند به خوبی چشمان را محافظت کند که شامل موارد زیر می‌شوند:

1. جذب انرژی یا فیلتراسیون لیزر: عینک باید قادر به جذب و فیلتر انرژی لیزر باشد تا از ورود آن به چشم جلوگیری کند. این ویژگی به عنوان OD (ضریب کاهش انرژی) شناخته می‌شود. فیلتراسیون مناسب باعث کاهش قدرت لیزر و جلوگیری از تأثیر مستقیم آن بر چشم می‌شود.
2. طیف یا قدرت حفاظت: عینک باید برای طیف و طول موج خاصی از امواج لیزری طراحی شده باشد. در غیر این صورت، نمی‌تواند به خوبی از چشم محافظت کند. قدرت حفاظت عینک لیزر باید با توجه به نوع لیزر و دستگاه مورد استفاده تعیین شود.
3. رنگ و شفافیت: عینک باید از رنگ و شفافیت مناسبی برخوردار باشد تا بتواند دید خوبی از محیط اطراف را فراهم نماید و به کاربر اجازه دهد به درستی با ماشین‌آلات و دستگاه‌ها کار کند.
4. عدم تغییر رنگ: عینک لیزر باید بتواند رنگ اصلی اشیاء را حفظ کند و تغییر رنگ ناشی از فیلتراسیون را به حداقل برساند. این ویژگی برای محافظت از دید درست و دقیق در مواردی که تشخیص رنگ اهمیت دارد، بسیار مهم است.
5. طراحی مناسب و استفاده راحت: عینک لیزر باید به طور صحیح بر روی چشم ها قرار گیرد تا از ورود نورهای جانبی و اشعه‌های مضر از اطراف به داخل عینک جلوگیری کند. طراحی مناسب شامل قاب محکم و در عین حال سبک و منعطف، فیت شدن عینک روی بینی و اطراف گوش ها و داشتن بندها یا دسته های قابل تنظیم و توجه به اینکه باید راحت بر روی صورت قرار گیرد تا به طورمداوم قابل استفاده باشد.
6. استانداردهای ایمنی: عینک لیزر باید با استانداردهای ایمنی تعیین شده مطابقت داشته باشد. حتما مطمئن شوید که عینکی که خریداری می‌کنید، بر اساس استانداردهای معتبری مانند ANSI (Institute of Standards and Industrial Research of Iran) و CE (Conformité Européene) ساخته شده باشد.
7. مقاومت در برابر خط‌ وخش: عینک لیزر باید در برابر خط ‌وخش و ضربه مقاوم باشد تا در طولانی مدت از کیفیت عملکرد آن کاسته نشود.

کدام OD برای عینک محافظ چشم در برابر اشعه‌های لیزر مناسب است؟

OD (Optical Density) یا چگالی نوری، میزان قدرت کاهش داده شده توسط عینک لیزر را نشان می‌دهد. OD به معنای ضریب کاهش انرژی است و بیانگر توانایی عینک در جذب انرژی مخرب لیزر است. برای انتخاب عینک محافظ مناسب در برابر اشعه‌های لیزر، باید OD متناسب با نوع و قدرت لیزر استفاده شده و میزان محافظت مورد نیاز، درنظر گرفته شود.

OD معمولاً در محدوده 0 تا 7 یا بالاتر است. هرچه عدد OD بزرگتر باشد، میزان کاهش قدرت لیزر توسط عینک بیشتر خواهد بود و احتمال آسیب به چشم را کاهش می‌دهد.

برای انتخاب OD مناسب، این مراحل را دنبال کنید:

1. تعیین قدرت لیزر: ابتدا باید قدرت لیزر را بشناسید. این اطلاعات معمولاً در دفترچه راهنما یا روی بدنه دستگاه لیزر مشخص شده است.
2. مشاوره با تولید کننده یا فروشنده عینک: با استفاده از اطلاعات قدرت لیزر، بهتر است با فروشنده عینک مشورت کنید. آنها می‌توانند بر اساس قدرت لیزر، نوع لیزر و استانداردهای ایمنی، OD مناسب را به شما پیشنهاد دهند.
3. رعایت استاندارد‌ها: در انتخاب عینک لیزر، اطمینان حاصل کنید که عینک دارای استانداردهای ایمنی معتبری مانند ANSI یا CE باشد. این استانداردها اطمینان می‌دهند که عینک محافظ، قدرت لیزر را به میزان کافی کاهش می‌دهد.
4. در نظر گرفتن شرایط خاص: در برخی موارد، ممکن است در برخی شرایط خاص مانند استفاده از لیزر در محیط‌های باز یا بسته، مدت زمان تماس با لیزر، یا دید مستقیم به نور لیزر، OD بالاتری لازم باشد. در این صورت، با توجه به شرایط خاص خود، عینک را انتخاب می کنید.

همچنین بخوانید: بهترین مارک عینک ایمنی

 

چگونه می‌توان چگالی نوری OD را محاسبه کرد؟

چگالی نوری OD بیانگر توانایی عینک لیزر در محدود کردن و جذب انرژی لیزر است. برای محاسبه  OD، می‌توان از رابطه زیر استفاده کرد:

OD = log10 (Pi / Pt)

در این رابطه، OD نشان‌دهنده چگالی نوری است، Pi  نشان دهنده قدرت اولیه  نور لیزر قبل از عبور از عینک است و Pt نشان دهنده قدرت نور لیزر پس از عبور از عینک است. مقدارOD  بزرگتر، نشان دهنده کاهش بیشتر قدرت لیزر توسط عینک است. قدرت با واحد وات اندازه گیری می شود.

مثال:

فرض کنید قدرت ورودی لیزرPi  برابر با 10 وات و قدرت خروجی لیزرPt  برابر با 0.1 وات باشد. OD به این شکل محاسبه می شود:

OD = log10(10/0.1) = log10(100) = 2

بنابراین، OD برابر با 2 است.

مهم است که در هنگام اندازه‌گیری قدرت لیزر، از ابزارها و دستگاه‌های مناسب و کالیبره شده استفاده کنید تا دقت موردنیاز را به دست آورید. همچنین، در صورت نیاز به محاسبه OD برای محافظت از چشمان خود، بهتر است با یک کارشناس یا متخصص عینک لیزر مشورت کنید.

نکاتی که در هنگام استفاده از عینک ایمنی لیزر باید رعایت کنیم

1. برای هر نوع لیزر، عینک محافظ با OD مناسب را انتخاب کنید . اطمینان حاصل کنید که عینک دارای استانداردهای ایمنی معتبر است و قدرت لیزر را به میزان کافی کاهش می‌دهد.
2. قبل از استفاده، عینک را بررسی کنید و از وجود هرگونه آسیب، خراش یا خرابی اطمینان حاصل کنید. همچنین، از صحت برچسب‌ها و مشخصات فنی آن مطمئن شوید.
3. همیشه عینک را درست روی صورت قرار دهید و از قرار گرفتن صحیح آن روی چشمان خود اطمینان حاصل کنید.
4. عدم استفاده از عینک خراب یا آسیب دیده در صورتی که عینک آسیب دیده باشد و یا به درستی جلوی اشعه را نمیگیرد یا چشم شما را اذیت میکند، خیلی سریع آن را برای تعمیر ببرید و یا حتما با یک عینک جدید تعویض نمایید.
5. عینک لیزر شخصی است، عینک ایمنی لیزر را به هیچ وجه با دیگران به اشتراک نگذارید، همیشه هر فرد باید از عینک مخصوص خود استفاده کند.
6. توجه داشته باشید که عینک ایمنی لیزر تنها برای محافظت از چشمان در برابر اشعه‌های لیزر طراحی شده است و در برابر انواع دیگر عوامل خطرزا چشمان شما را محافظت نمی کند.
7. عینک باید محافظت کامل در محیط‌های خطرناک را داشته باشد. در محیط‌های صنعتی، پزشکی، نظامی، آزمایشگاهی و… که امواج لیزر شدید است یا امواج آن به طور پراکنده در فضا وجود دارد، عینک لیزر را همیشه بزنید.
8. همیشه دستورات و هشدارهای مربوط به استفاده از عینک لیزر را رعایت کنید که شامل دستورات تولید کننده و هشدارهای مربوط به استفاده ایمن از عینک لیزر می‌ باشند.

همچنین بخوانید: در چه شغل هایی از عینک ایمنی استفاده می شود

جمع بندی

چشم ها اندام های بسیار ظریف و حساسی هستند که بی توجهی یا عدم مراقبت مناسب می تواند باعث آسیب و بروز صدمات جبران ناپذیری به آن ها شود. در محیط هایی که از دستگاه های تولید کننده امواج لیزر استفاده می شود باید از عینک های مخصوص محافظ لیزر استفاده کرد. با رعایت نکات مهمی که باید در هنگام استفاده از عینک لیزر انجام شوند، شامل انتخاب عینک محافظ مناسب، استفاده صحیح از عینک، عدم استفاده از عینک خراب یا آسیب دیده، توجه به تاریخ انقضا (در صورت وجود)، عدم اشتراک گذاری عینک با دیگران، استفاده در محیط‌های خطرناک و رعایت دستورات و هشدارها، می‌توان از تأثیرات سوء اشعه‌های لیزر بر چشمان جلوگیری کرد و ایمنی چشمان را تضمین نمود. همچنین، در صورت بروز هرگونه علائم ناراحتی مانند تاری و خشکی چشم یا مشکل در دید، حتما باید به یک پزشک متخصص چشم مراجعه کرد.

مهم است که قبل از خرید و استفاده از عینک لیزر، نیازهای خود و شرایط محیط کار و طول موج دستگاه ها را به دقت بررسی کنید و عینکی با OD مناسب برای محافظت از چشمانتان انتخاب کنید. توجه داشته باشید که این توصیه‌ها نمی‌توانند جایگزین مشاوره و راهنمایی های کارشناسان یا متخصصین چشم و عینک لیزر باشند. همیشه به نکات و دستورالعمل‌های ارائه شده توسط تولید کننده عینک و متخصصین مربوطه توجه کنید.