استاندارد های عینک ایمنی

استانداردهای عینک ایمنی مجموعه‌ای از الزامات فنی و ایمنی هستند که برای طراحی، ساخت و استفاده از عینک‌های محافظتی در محیط‌های کاری خطرناک تعیین شده‌اند. این استانداردها توسط سازمان‌ها و موسسات مختلفی مانند سازمان‌های صنعتی و سازمان‌های استانداردسازی تعیین می‌شوند. عینک ایمنی برای حفاظت از چشمان در مقابل آسیب‌ها و خطرات مختلف طراحی شده‌ است و باید این استاندارد ها را داشته باشد.

بررسی استاندارد های عینک ایمنی

استانداردهای عینک ایمنی برای محافظت از چشمان کارگران و کارکنان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. استاندارد  ANSI/ISEA Z87.1 

“American National Standard for Occupational and Educational Personal Eye and Face Protection Devices.”، این استاندارد توسط انجمن ملی استانداردها (ANSI) و انجمن صنایع ایمنی و تجهیزات محافظتی (ISEA) در ایالات متحده تعیین شده است که یکی از شناخته‌ شده‌ ترین استانداردهای عینک ایمنی می باشد. این استاندارد به ‌طور عمومی برای عینک ایمنی در صنایع مختلف از جمله صنعت ساختمانی، معدن، صنایع شیمیایی و آزمایشگاهی استفاده می‌شود. همچنین شرایط و ضوابطی برای عینک‌های ایمنی ارائه می‌دهد که باید بتوانند در برابر ضربه‌ها، ذرات معلق، اشعه UV و مواد شیمیایی و سایر خطرات از چشم ها و قسمتی از صورت محافظت کنند. این استاندارد شامل آزمون‌هایی می باشد که عینک‌های ایمنی باید با موفقیت آنها را پشت سر بگذارند.

انواع ضربه‌های فیزیکی

استاندارد ANSI/ISEA Z87.1 شرایط حفاظت را برای عینک‌های محافظتی در برابر ضربه‌های فیزیکی مانند ضربه به شیشه‌ ها، سقوط اشیاء سنگین، پرتاب خُرده‌ها و غیره تعیین می‌کند که شامل:

• قابلیت تحمل فشار: عینک‌ گاگل باید قادر باشند تا به طور معقولی فشارهای فیزیکی را تحمل کنند، به ویژه در صورتی که از بالا به پایین فشرده شوند.
• قابلیت تحمل ضربه‌های آنی: عینک‌های محافظتی باید بتوانند ضربه‌های آنی را تحمل کنند. این ضربه‌ها ممکن است از طرف اشیاء مختلف مانند فلزات سنگین، پلاستیک‌ها و غیره باشند.
• مقاومت در برابر تاثیرات شیمیایی: استاندارد ANSI/ISEA Z87.1 نیز الزاماتی را برای مقاومت عینک‌های محافظ در برابر تاثیرات شیمیایی تعیین می‌کند. عینک‌ها باید قادر باشند در صورت قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که در محیط‌های کاری وجود دارند، مقاومت نشان دهند.
• تست ضربه: بر اساس استاندارد ANSI/ISEA Z87.1، عینک‌های محافظ باید با موفقیت، تست ضربه را از طریق آزمون‌های مشخصی که توسط سازمان ملی استاندارد و تست (NIST) انجام می‌شود، پشت سر بگذارند.

 

مقاومت در برابر شکستن

این استاندارد، مشخصات انواع مقاومت را برای عینک‌های محافظ در برابر شکستن تعیین می‌کند. این شرایط به منظور جلوگیری از ورود قطعات شیشه‌ای به چشم در صورت شکستن عینک است.

• مقاومت در برابر شوک: عینک‌های محافظتی همچون عینک یووکس باید قادر باشند تا به طور معقولی شوک و ضربه را جذب و مهار کنند. این شوک‌ها ممکن است ناشی از ضربه‌های فیزیکی مانند سقوط اشیاء، ضربه‌ اجسام پرتاب شده و غیره باشند.
• مقاومت در برابر شکستگی: عینک‌های محافظ باید قادر باشند تا به طور معقولی در برابر شکستگی مقاومت نشان دهند. بر اساس استاندارد ANSI/ISEA Z87.1، عینک‌های محافظ باید با موفقیت تست شکستگی را از طریق آزمون‌های مشخصی که توسط سازمان ملی استاندارد و تست (NIST) انجام می‌شود، پشت سر بگذارند. این تست‌ها برای بررسی مقاومت عینک‌ها در برابر شکستگی و جلوگیری از ورود قطعات شیشه‌ای به چشم‌ها انجام می‌شوند.

مقاومت در برابر اشعه UV

استاندارد ANSI/ISEA Z87.1 الزاماتی را برای عینک‌های محافظتی در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) تعیین می‌کند. درباره الزامات این استاندارد در برابر این نوع اشعه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مهار کردن اشعه UV: عینک‌های مطابق با این استاندارد باید قادر باشند تا حداقل ۹۹٪ از اشعه UVB و ۹۵٪ از اشعه UVA را مهار کنند.
• لیبل‌گذاریUV: عینک‌های محافظتی مطابق با استاندارد ANSI/ISEA Z87.1 باید با برچسب‌های مناسبی از جمله “UV400 ” لیبل‌گذاری شوند. لیبل UV400 نشان می‌دهد که عینک تا طول موج ۴۰۰ نانومتر از اشعه UV را مهار می‌کند.

تنظیمات عینک

استاندارد ANSI/ISEA Z87.1 شرایطی را برای تنظیمات عینک‌های محافظتی مشخص می‌کند. عینک‌های محافظ باید قابلیت تنظیم داشته باشند تا بتوانند به طور مناسب بر روی چهره کاربر تنظیم و فیکس شوند. این شرایط شامل قابلیت تنظیم قاب، بند نگهدارنده، قابلیت تنظیم زاویه و فاصله عدسی‌ها و سایر ویژگی‌های قابل تنظیم می‌شود.

• قابلیت تنظیم براساس اندازه سر: عینک‌های محافظتی باید قابلیت تنظیم بر اساس اندازه سر کاربر را داشته باشند. تنظیم اندازه و انعطاف پذیری برای سازگاری با سایزهای مختلف سر.
• محدوده تنظیم: عینک‌های محافظتی باید دارای محدوده تنظیم مناسب باشند تا بتوانند با صورت افراد با اندازه‌ها و شکل‌های مختلف چهره، سازگار شوند. این شامل محدوده تنظیم بلندی پل بینی، فاصله بین عینک و صورت و تنظیم زوایای مختلف عینک است.
• ثبات تنظیم: عینک‌های محافظتی باید بعد از تنظیم به طور مطلوب ثابت بمانند و در حین استفاده از طریق فعالیت‌های روزمره و حرکات سریع کاربر، تنظیماتشان به راحتی به هم نریزد.

محافظت در برابر ذرات معلق

عینک ایمنی باید قادر باشد از ورود ذرات معلق (مانند گرد و غبار، ذرات شیشه‌ای و ذرات کوچک دیگر) به چشم‌ها جلوگیری کند. آن ها باید دارای صفحه‌های محدود کننده اطراف عینک باشند که از ورود ذرات به چشم‌ها جلوگیری کنند.

همچنین بخوانید: انواع لنز عینک ایمنی

2. استاندارد EN 166

عنوان کامل”Personal Eye Protection – Specifications” ، این استاندارد اروپایی مشخصات و الزاماتی را برای عینک‌های محافظ ایمنی در برابر خطرات فیزیکی، شیمیایی، حرارتی، اشعه UV تعیین می‌کند.

مقاومت عینک‌های محافظتی در برابر خطرات حرارتی

• مقاومت در برابر حرارت: عینک‌های محافظتی همچون عینک ایمنی کاناسیف باید مقاومت کافی در برابر حرارت داشته باشند. آنها باید قادر باشند در معرض دماهای بالا (مانند حرارت ناشی از شعله‌ها، حرارت فلزات گرم و غیره) درست عمل کنند و از آسیب به چشم‌ها جلوگیری کنند.
• مقاومت در برابر فشار حرارتی: عینک‌های محافظتی باید مقاومت کافی را در برابر فشار حرارتی داشته باشند. آنها نباید در برابر ترک خوردگی یا آسیب های حرارتی دیگر به طور قابل ملاحظه ای تغییر شکل بدهند.
• مقاومت در برابر فشار ذرات مذاب: عینک‌های محافظتی باید مقاومت کافی در برابر فشار ذرات مذاب (مانند قطرات فلزی گرم) داشته باشند. آنها نباید به طور قابل ملاحظه تغییر شکل دهند و باعث آسیب به چشم‌ها شوند.
• عدم تغییر رنگ: عینک‌های محافظ باید در برابر تغییر رنگ ناشی از تماس با حرارت، مقاومت داشته باشند. آنها نباید در حرارت بالا تغییر رنگ داده و قدرت بینایی کاربر را کاهش دهند.

مقاومت در برابر اشعه UV

عینک‌های محافظتی باید قادر باشند تا چشم ها را در برابر اشعه UV محافظت کنند. اشعه UV به طور مستقیم یا غیرمستقیم می‌تواند به چشم‌ها آسیب برساند، بنابراین عینک‌های محافظ باید توانایی مهار کردن اشعه UV را داشته باشند.

• رتبه بندی مقاومت در برابر اشعه UV: استاندارد EN 166 برای عینک‌های محافظتی رتبه بندی‌های مختلفی را در خصوص مقاومت در برابر اشعه UV تعیین می‌کند. این رتبه بندی‌ها می‌توانند از”2C” تا “”2C-1.2 تا “3” تا “3-1.2” باشند، که هر کدام نشان‌دهنده میزان جذب اشعه UV توسط عینک هستند. رتبه بندی بالاتر نشان دهنده میزان جذب بیشتر و محافظت بهتر در برابر اشعه UV است.

“2C”: این رتبه‌بندی نشان دهنده عینک‌هایی است که مقاومتی متوسط در برابر اشعه UV دارند و می‌توانند از تابش مستقیم محافظت کنند.

“2C-1.2”: این رتبه‌بندی نشان دهنده قدرت محافظت بیشتر در برابر اشعه UV بوده و می‌تواند از چشم در برابر تابش مستقیم بهتر محافظت کند.

“3”: این رتبه‌بندی نشان دهنده عینک‌هایی است که مقاومت بسیار بالایی در برابر اشعه UV دارند و می‌توانند از چشم در برابر تابش مستقیم و نیز تابش مخرب به خوبی محافظت کنند.

“3-1.2”: این رتبه‌بندی نیز نشان می‌دهد که عینک‌ها قدرت محافظتی فوق العاده و بسیار زیادی در برابر اشعه UV دارند و می‌توانند از چشم در برابر تابش مستقیم و نیز تابش مخرب کاملا محافظت کنند.

• آزمون مقاومت در برابر اشعه UV: عینک‌های محافظتی برای اثبات مطابقت با استاندارد EN 166 باید تست‌های مربوطه را در خصوص مقاومت در برابر اشعه UV با موفقیت پشت سر بگذارند. این آزمون‌ها بر اساس روش‌های استاندارد، مانند استاندارد EN 170، انجام می‌شوند.

تست‌های ضربه، خش و سایر آزمون‌هایی که عینک‌های ایمنی باید با موفقیت آنها را پشت سر بگذارند

• تست ضربه با سرعت متوسط: در این تست، عینک های محافظتی باید مقاومت خود را در برابر ضربه هایی با سرعت متوسط از قبیل ذرات سخت و شیشه های ترک خورده، ثابت کنند. این تست با استفاده از برخورد توپ با سرعت متوسط صورت می گیرد.
• تست ضربه با سرعت بالا: در این تست، عینک های محافظتی باید مقاومت خود را در برابر ضربه هایی با سرعت بالا مانند ذرات سخت و شیشه های شکسته ثابت کنند. این تست با استفاده از توپی با سرعت بالا صورت می گیرد.
• مقاومت در برابر حرارت: عینک های محافظتی باید مقاومت خود را در برابر حرارت نشان دهند و قابلیت عملکرد و استحکام خود را در شرایط دمایی بالا حفظ کنند.

همچنین بخوانید: در چه شغل هایی از عینک ایمنی استفاده می شود

3. استاندارد  CSA Z94.3         

عنوان کامل”Eye and Face Protectors”، این استاندارد توسط انجمن استانداردهای کانادا (CSA) برای عینک‌های ایمنی تعیین شده است و شرایط و ضوابطی را برای محافظت از چشمان در برابر ضربات فیزیکی، آسیب های شیمیایی، اشعه UV، آتش‌سوزی، ضربه‌های حرارتی و بخارات شیمیایی و سایر خطرات معین می‌کند.

مقاومت عینک‌های محافظتی در برابر حرارت و مواد شیمیایی

• مقاومت در برابر آتش سوزی و حرارت: عینک‌های محافظتی باید مقاومت کافی در برابر حرارت داشته باشند و نباید سریع دچار حریق شوند. آنها باید قادر باشند در معرض دماهای بالا (مانند حرارت ناشی از شعله ‌های سوزان یا مواد گرم) خوب عمل کنند و از آسیب به چشم‌ها جلوگیری نمایند.
• مقاومت در برابر فشار حرارتی: عینک‌های محافظتی باید در برابر فشار حرارتی مقاومت کافی داشته باشند. آنها نباید به طور محسوس و زیاد تغییر شکل دهند یا زیاد آسیب ببینند.
• مقاومت در برابر فشار ذرات مذاب: عینک‌های محافظتی باید مقاومت کافی در برابر فشار ذرات مذاب (مانند قطرات فلزی داغ) داشته باشند. آنها نباید به حدی تغییر شکل دهند که باعث آسیب به چشم‌ها شوند.
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی: عینک‌های محافظتی باید مقاومت کافی در برابر مواد شیمیایی داشته باشند. آنها نباید به طور قابل ملاحظه تغییر شکل دهند یا در معرض مواد شیمیایی آسیب زیادی ببینند.

مقاومت در برابر عوامل نوری و اپتیکی

استاندارد CSA Z94.3 شرایطی را برای عینک‌های محافظ در برابر عوامل نوری و اپتیکی مانند انعکاس نور، تاری دید و تغییر رنگ تعیین می‌کند.

• عدم انعکاس نور: عینک‌های محافظ باید قدرت انعکاس و عبور نور را به حداقل برسانند. آنها نباید نور شدید را از خود عبور دهند و دید کاربر را تحت تاثیر قرار دهند.
• عدم تار شدن: عینک‌های محافظتی باید از تار شدن شیشه ها جلوگیری کنند. آنها باید دارای خاصیت ضد تاری باشند تا در شرایط مرطوب یا سرد، تار نشوند و دید کاربر را تحت تأثیر قرار ندهند و تأثیر کمتری روی وضوح تصاویر بگذارند.
• مقاومت در برابر عبور نورهای خطرناک: عینک‌های محافظتی باید مقاومت کافی در برابر عبور خطوط نوری(مانند خطوط لیزر) داشته باشند. آنها باید قادر باشند از ورود این نورها به چشم‌ ها جلوگیری کرده و ایمنی چشم‌ها را حفظ نمایند.
• ضریب فیلتراسیون: عینک‌های محافظتی باید دارای ضریب فیلتراسیون مناسبی باشند. این ضریب بر اساس نیازهای خاص هر محیط کاری، برای فیلتر کردن نور به میزان مناسب تعیین می شود.

مقاومت در برابر اشعه UV

مهار کردن اشعه UV: عینک‌های آفتابی و لنز‌های محافظتی باید قادر باشند تا حداقل ۹۹٪ از اشعه ماوراء بنفش (UV)  با طول موج ۳۹۹ نانومتر را مهار کنند. این به معنای فیلتر کردن حداقل ۹۹٪ از اشعه UVB و ۹۵٪ از اشعه UVA است.

کلاس‌های مقاومت UV: استاندارد CSA Z94.3 مقاومت عینک‌های آفتابی و لنز‌های محافظتی در برابر اشعه UV را با استفاده از کلاس‌های مختلف تعیین می‌کند. معمولاً کلاس ۱ تا ۴ برای میزان مقاومت در برابر اشعه UV استفاده می‌شود. کلاس ۱ یعنی کمترین مقاومت در برابر اشعه UV است، در حالی که کلاس ۴ بالاترین مقاومت را نشان می‌دهد.

لیبل ‌گذاری UV: عینک‌های آفتابی و لنز‌های محافظتی مطابق با استاندارد CSA Z94.3 باید با لیبل های مناسبی از جمله UV400 برچسب‌گذاری شوند. لیبل UV400 نشان می‌دهد که عینک تا طول موج ۴۰۰ نانومتر از اشعه UV را مهار می‌کند.

مقاومت در برابر خطرات حرارتی

این استاندارد الزاماتی را برای عینک‌های محافظتی در برابر خطرات حرارتی مانند حرارت مستقیم، اشعه ماوراء بنفش و پرتوهای الکتریکی تعیین می‌کند.

مقاومت در برابر آب و گرد و غبار

شامل میزان مقاومت عینک ها در برابر آب، گرد و غبار و سایر مواد آلوده می باشد.

4. استاندارد  AS/NZS 1337

عنوان کامل”Eye Protectors for Industrial Applications”، این استاندارد مربوط به کشورهای استرالیا و نیوزیلند می باشد.

شامل ضوابطی برای مقاومت در برابر ضربه‌ها، انعکاس نور، مقاومت در برابر خطرات شیمیایی و ضربه‌های فیزیکی، اشعه UV، آتش‌سوزی، ذرات معلق و بخارات شیمیایی و سایر آسیب های فیزیکی و نوری است.

5. استاندارد OSHA

استاندارد (Occupational Safety and Health Administration) در ایالات متحده آمریکا توسط سازمان ایمنی و بهداشت مشاغل (OSHA) تعیین شده است. استاندارد OSHA شرایط و الزاماتی را برای استفاده از عینک‌های ایمنی در محیط‌های کار مشخص کرده است. این شرایط شامل حفاظت در برابر ضربه‌های فیزیکی، اشعه UV، ذرات معلق و بخارات شیمیایی می‌شود. استاندارد OSHA همچنین الزاماتی را برای برچسب‌گذاری و توصیه‌هایی برای استفاده صحیح از عینک‌های ایمنی در محیط کار تعیین نموده.

همچنین بخوانید: تفاوت عینک ایمنی و گاگل

6. استانداردهای کشور ایران برای عینک ایمنی

استانداردهای کشور ایران برای عینک ایمنی به صورت رسمی توسط سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) تعیین می‌شوند.

استانداردهای مرتبط با عینک ایمنی در ایران عبارتند از:

1. استاندارد ملی ایران ISIRI 12312-1 و ISIRI 12312-2 و ISIRI 12312-3: این استانداردها مشخصات و الزامات و عملکرد عینک‌های ایمنی در برابر اشعه مادون قرمز، مرئی و فرابنفش و لیزر را تعیین می‌کنند.

برای دستیابی به اطلاعات دقیقتر و به‌ روزتر درباره استانداردهای عینک ایمنی در کشور ایران، باید به سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) مراجعه شود.

7. استاندارد ASTM F803

این استاندارد برای عینک ایمنی ورزشی استفاده می‌شود، به ویژه در ورزش‌هایی مانند بسکتبال، هاکی، راگبی و والیبال. این استاندارد شرایط حفاظتی را برای ضربه‌های فیزیکی و مقاومت در برابر شکستن فراهم می‌کند.

جمع بندی

این فهرست تنها چندین استاندارد عینک ایمنی معروف را پوشش داده است و ممکن است استانداردهای دیگری نیز وجود داشته باشد. استانداردهای عینک ایمنی می‌توانند بر اساس نوع و میزان خطرات موجود در محیط کار و کاربردهای خاص دیگر تعریف شوند. هر صنعت و محیط کاری ممکن است خطرات منحصر به فرد خود را داشته باشد و بنابراین نیاز به رعایت استانداردهای خاصی در عینک ایمنی دارد. استفاده از عینک‌های ایمنی که با استانداردهای جهانی تعیین شده مطابقت داشته باشند، به کارکنان و کارگران اطمینان می‌دهد که چشمانشان در معرض خطرات مختلف محافظت خواهد شد.

به منظور انتخاب عینک ایمنی مناسب، مهم است استانداردها و مقررات محلی را بررسی کرده و از عینک‌هایی با استانداردهای مطابق استفاده کنید. باید به این نکته توجه کرد که استانداردهای عینک ایمنی ممکن است به طور مداوم به ‌روز رسانی شوند. همچنین، مشورت با متخصصان ایمنی و بهداشت کار نیز می‌تواند به شما در انتخاب عینک ایمنی مناسب کمک کند.

منابع

• webstore.ansi.org
• wiseworksafe
• gosafetyvision